محافظ برق دستگاهی است که وظیفه کنترل میزان جریان برقی در تجهیزات برقی را بر عهده دارد. در حقیقت این محافظ جریانی که در مدارات و کابل‌ها و در نهایت سیم‌های وسایل برقی منتشر می‌شود را مانیتور و کنترل می‌نماید.
پس اساسی‌ترین وظیفه محافظ برق قطع جریان در مواقعی است که برق منتشر شده در طول مسیر در اثر حوادث طبیعی و غیرطبیعی با مشکل مواجه شود، به‌عبارت‌دیگر هنگامی که ولتاژ به مدت حداقل 3 نانوثانیه از حد معمول فراتر رود یا کاهش یابد، می‌گوییم شوک الکتریکی رخ‌داده است و زمانی که هرگونه شوک الکتریکی رخ بدهد، محافظ برق با قطع‌کردن جریان برق جلوی تأثیرگذاری این شوک الکتریکی را روی دستگاه می‌گیرد. پس وظیفه اصلی محافظ بعد از عبور شوک و برگشتن شاخصه‌های جریان برق به حالت عادی، هدایت دوباره جریان برق برای شروع کار دستگاه‌های الکترونیکی است.
انواع محافظ برق:
- محافظ ولتاژ معمولی یا آنالوگ: این نوع محافظ عموماً دارای 3 لامپ ال‌ای‌دی است که وضعیت برق را نشان می‌دهد. ال‌ای‌دی قرمزرنگ نشانه دهنده حالت قطع است، ال‌ای‌دی سبز وضعیت عادی را نشان می‌دهد و زمانی که ال‌ای‌دی زردرنگ روشن شود، یعنی محدوده برق به حالت ایمن بازگشته است و بعد از گذشت چند دقیقه، دستگاه وصل می‌شود.
- محافظ ولتاژ رقمی: این نوع محافظ علاوه بر اینکه سه چراغ ال‌ای‌دی دارد، دارای یک نمایشگر دیجیتال نیز هست. بر روی نمایشگر دیجیتال می‌توانید باتوجه‌به مدل، اطلاعاتی نظیر مقدار ولتاژ برق شهری، زمان وضعیت عادی و زمان تأخیر را مشاهده کنید. هر زمان نمایشگر Lo را نشان داد، یعنی برق ضعیف است و هر زمان علامت hi را مشاهده کردید، متوجه می‌شوید که برق قوی‌تر از حالت عادی است.
- منبع تغذیه بدون وقفه (UPS): محافظ‌های UPS علاوه بر محافظت دستگاه‌های الکترونیکی در برابر نوسانات برق، هنگام قطع‌شدن برق شرایطی را ایجاد می‌کند که دستگاه در زمان محدودی روشن بماند. این ویژگی به دلیل باتری تعبیه شده در محافظ UPS است.
از وظایف محافظ برق در جلوگیری از خراب شدن تجهیزات برقی می‌توان به کنترل ولتاژ هنگام:
- خیس شدن سیم‌های انتقال برق به دلیل بارش باران و برف.
- استفاده از دستگاه‌های ولتاژ القایی بالا مانند ترانس جوشکاری.
- استفاده بیش از حد از برق یا استفاده از لوازم برقی پرمصرف در ساعات اوج مصرف.
- حوادث طبیعی مانند رعدوبرق و صاعقه یا اتصال‌های کوتاه سیم‌های برق به دلیل باد یا طوفان.
اشاره کرد. در نتیجه اگر به وظایف یک محافظ ولتاژ برق دقیق شویم، محافظ برق تنها مسئول کنترل و نظارت بر جریان برق است تا به مقدار مجاز در سیم‌ها و کابل‌ها منتشر شود و اگر این جریانات بیش از حد لازم باشد آن‌ها را به سیم اتصال زمین منتقل می‌کند و این‌گونه می‌تواند از آسیب‌ها و خسارات جلوگیری نماید. پس برای محافظت از تجهیزات برقی یک وسیله ضروری و اقتصادی است.
آیا تنها تهیه یک محافظ ولتاژ برای محافظت از تجهیزات برقی کفایت می‌کند؟
در جواب به این پرسش باید گفت که بر اساس استانداردهای موتور و مدار وسایل الکترونیکی و نوع مصرف آن‌ها محافظ ولتاژهای متفاوتی تولید می‌شوند. به‌عبارت‌دیگر محافظ‌هایی که برای لوازم صوتی و تصویری استفاده می‌شود با محافظ‌هایی که برای یخچال استفاده می‌شوند متفاوت هستند. البته این به این معنی نیست که عملکرد محفظ لوازم صوتی تصویری با محافظ یخچال تفاوت دارد. در حقیقت تفاوت ذکر شده در زمان است؛ یعنی همان قطعات و ساختار و طرح مداری در هر دو استفاده شده است یکی است و تفاوت در مقدار زمان تأخیر اولیه است. برای یخچال و لوازم هم‌ردیف حدود 235 ثانیه یا بین 3 تا 5 دقیقه است؛ ولی برای لوازم صوتی تصویری 90 ثانیه یا کمتر است.
به طور کلی یک محافظ برق خوب باید مشخصات فنی زیر را داشته باشد:
- مجهز به فیوز مینیاتوری باشد.
- دارای فیلتر برای حذف نویز برق شهری.
- دارای مدار تأخیر در وصل شدن جریان باشد.
- توانایی مقاومت در برابر نفوذ آب یا آتش را داشته باشد.
- مجهز به مدار اتوماتیک برای افزایش و کاهش جریان برق باشد.
- دارای دو خروجی مجهز به سیستم محافظ ولتاژ در محدوده استاندارد.
- برای مشخص‌کردن ولتاژ و عملکرد دستگاه نمایشگر LCD داشته باشد.
- دارای سه چراغ نشانگر هشداری برای مشخص‌کردن وضعیت دستگاه و دکمه خاموش/روشن باشد.
علاوه بر موارد ذکر شده هنگام خرید محافظ برق باید دقت کنید که کالای انتخابی شما ضمانت‌نامه و نشان استاندارد داشته و سیم و اتصالات آن کاملاً سالم باشند.
فروشگاه سیتی برق مفتخر است که رنج کاملی از محافظ برق‌های استاندارد را با قیمت مناسب برای شما فراهم ساخته است.
منبع مطلب: https://barghchi.com
دیدگاه خود را بنویسید